Yerküre'den mesajın var!
Eklenme Tarihi: 08.01.2020
Trafiğe çıkan araç sayısı arttıkça, egzoz gazlarının gerek çevreye gerekse de insan sağlığına yönelik olumsuz etkileri çok daha net bir biçimde gözlemlenebiliyor. Küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliğini tüm şiddeti ile hisseden Türkiye’nin neredeyse tüm kentleri için geçerli olan bu duruma “Dur!” demek isteyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yeni uygulamalar vasıtasıyla 2020’de trafikteki egzoz emisyon ölçümü yaptırmamış araç sayısını kayda değer oranda azaltmayı hedefliyor.
Trafikteki Araçlar EGEDES ile Denetlenecek
Ülkemizde, 23 milyonu aşkın trafiğe kayıtlı araç bulunuyor. Bu araçlardan 11 milyona yakını, egzoz emisyon ölçümüne tabi tutuluyor. Açıklanan rakamlara göre 2019 yılının ilk 6 aylık döneminde Türkiye genelinde 4,5 milyona yakın araç egzoz gazı emisyon ölçümünü yaptırdı. Muayene sonucunda 170 bin motorlu taşıtın ölçüm değerlerinin belirlenen standartların dışında kaldığı tespit edildi. Muayeneye girmeyen ya da ölçüm zamanı yaklaşmış araçların sahipleri ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 5 Ağustos itibariyle SMS yoluyla bilgilendirilmeye başlandı.
Bakanlık, SMS ile bilgilendirmeye ek olarak hava kirliliğini azaltmak adına Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi’ni (EGEDES) kurmaya hazırlanıyor. Sistem sayesinde trafikteki ölçüm yaptırmamış araçların tespit edilmesi amaçlanıyor. Bunun için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Savunma Sanayii Bakanlığı arasında plaka tanıma sistemi cihaz alımına yönelik protokol imzalanması hedefleniyor. 81 ildeki müdürlüklere ait denetim araçlarına takılacak cihazlar sayesinde trafik akışında kesinti yapılmadan kontroller gerçekleştirilerek kanuna uygun olmayan taşıtlara anında ceza kesilecek.
Çevre Kanunu’nun 20. maddesi kapsamında ölçüm yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 1.546 lira ceza kesiliyor. Araçları standart dışı emisyon değerlerine sahip sürücülere ise 3.093 liralık ceza kesiliyor.
Egzoz Emisyon Ölçümü Neden Önemli?
Yakıtın yanması sonucu açığa çıkan zararlı bileşenlerin salınımı, otomobilin dizel ve benzinli olmasına göre farklılık gösteriyor. Hidrokarbon, karbonmonoksit ve azot oksitler her iki yakıt tipinde de oluşuyor. Ancak dizel araçlarda bu kimyasallara ek olarak çeşitli partiküller de egzoz gazlarıyla birlikte atmosfere salınıyor. Periyodik bir biçimde gerçekleştirilen emisyon ölçümü aracılığıyla yakıtın yanması sonucu açığa çıkan gazların ve partiküllerin olumsuz etkilerinin mümkün olan en düşük seviyeye çekilmesi amaçlanıyor.
Hususi ve resmi otomobiller için ilk muayenenin, aracın üç yaşını doldurmasını takiben yaptırılması gerekiyor. Sonrasında ise ölçüm sıklığı iki yılda bire düşüyor. Ticari araçlar ile diğer motorlu taşıtlarda, bu ölçümün her yıl yaptırılması zorunlu kılınıyor. Eğer aracınız çift yakıtlıysa, her iki yakıt türü için de egzoz gazı ölçümü yaptırmanız gerekiyor. Ancak hibrit, elektrikli ve hidrojen yakıtlı taşıtlar bu muayeneden muaf tutuluyor.
Egzoz Emisyon Ölçümü Nerede Yapılıyor?
Egzoz emisyon testi, resmi yönetmelik gereğince 81 ilde faaliyet gösteren TÜVTÜRK araç muayene istasyonlarında, yetkili personel kontrolünde gerçekleştiriliyor. Ölçüm işleminin yapılabilmesi için aracın tescil ve trafik belgesi ile egzoz emisyon ruhsatının da aralarında bulunduğu bir dizi belge isteniyor. Test öncesinde, aracınızın egzoz sisteminin doğru çalışıp çalışmadığından emin olmanız gerekiyor. Kontrol sırasında sistemin düzgün çalışmadığı veya egzozda delik ya da çatlak belirlenirse muayene geçersiz sayılıyor. Bu araçlara, emisyon değerleri yüksek çıkanlarla birlikte, eksiklerinin giderilmesi şartıyla aynı istasyonda ücretsiz bir test hakkı daha veriliyor.
Egzoz sisteminizin düzgün çalışması adına birkaç parçanın periyodik bakımına özen gösterirseniz, aracınızın emisyon ölçüm değerlerinin belirlenen limitler dahilinde olmasını rahatça sağlayabilirsiniz. Bunun için öncelikle katalitik konvektörün doğru çalıştığından emin olmalısınız. Ayrıca dizel araç kullanıyorsanız, partikül filtresinin temizliğine özen göstererek zararlı parçacıkların doğaya salınımını büyük oranda azaltabilirsiniz.
Sitemizi düzenli olarak ziyaret ederek çevre ve insan sağlığının korunması adına Türkiye’de gerçekleştirilen trafik düzenlemeleri hakkında anında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Kaynakça:
