Eklenme Tarihi: 15.10.2019
Plastik hammadde üretimi konusunda %13 yerli paya sahip olan Türkiye için girişimciler harekete geçti. ‘PETman’ adında plastik parçalayan bir bakteri geliştiren Begüm Esra Aytan, 40 derece sıcaklıkta plastik atıkları hammaddeye dönüştürmeyi başardı.
Dünyadaki plastik atıkların sadece yüzde 9’u geri dönüştürülüyor. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı’nın (PAGEV) 2019 yılı ilk altı ay raporuna göre ise Türkiye’de plastik hammaddelerin tüketim miktarı 3.5 milyon ton ve bu ihtiyacın sadece yüzde 13’ünü yerli üretim ile karşılayabiliyor. Yani hem çevre hem de ekonomik açıdan bakıldığında plastiklerin geri dönüşümü oldukça kritik. Diğer taraftan bazı Startup firmalar bu konuyu gündemlerine alıp çalışmalarına başlatmış durumda. Bunlardan biri biyoteknoloji startup’ı ‘GeneOn’. Begüm Esra Aytan tarafından kurulan GeneOn, ‘PETman’ adında bir yeniliğe imza attı. PETman, plastik parçalayabilen bir bakteri. Bu sayede bir plastik çeşidi olan PET’ler daha az maliyetle geri dönüştürülebilir bir hale getiriliyor.
Begüm Esra Aytan, geliştirdikleri biyoteknolojiyi şu şekilde anlattı: “PETman, plastik parçalayıcı bakterilerden ilham alınarak, çok daha hızlı ürün verme yeteneğindeki başka bir bakteriye DNA transferi sonucu üretilen, plastik parçalayıcı bir enzim. Bakterilerin genetik olarak yeniden programlanması ile üretildi. 40 derece sıcaklıkta PET’i, petrol türevli ham maddelerine kadar parçalayabiliyor. Aynı işlem, kimyasallarla 250-400 derece sıcaklıkta arasında yapılabiliyor. Fakat kimyasallar ve yüksek sıcaklığın etkisi sonucu yüksek maliyetler oluşuyor. Bu işlem sonucunda açığa çıkan plastik hammaddelerin çok büyük bir bölümü yeniden gıda ve giyim gibi insanla doğrudan temas eden ürünlerin üretildiği sektörlerde kullanılamıyor. PETman ise yüksek sıcaklık ve kimyasal faktörlerini ortadan kaldırarak çok daha düşük maliyetli, kaliteli ve her sektörde kullanılabilir plastik ham maddeleri açığa çıkarıyor. İşlem sonucu açığa çıkan ve ülkemizde üretimi mümkün olmayan petrol türevli bu hammaddeler, uzun süreçte ülkemizin ve plastik firmalarının hammadde konusundaki dışa bağımlılığını en aza indirgemeyi amaçlıyor.”
Şu anda projelerinin prototip aşamasında olduğunu anlatan Aytan, “TÜBİTAK’tan onay aldık. Şimdi ise sıra üretim altyapımızı geliştirerek ürünümüzü satışa uygun miktarda üretmeye geldi. Bu nedenle henüz ürün satışımız başlamadı, optimizasyon ve kurulum çalışmalarımız devam ediyor” dedi. ‘PET’in kendi sektörü içerisinde pazar payı en hızlı büyüyen ve günümüzde en çok kullanılan maddelerden biri olduğunu ifade eden, Aytan, “Kullanımı gittikçe artan PET’in geri dönüşümü hali hazırdaki yöntemlerle yapılsa da verimli olmuyor ve açığa çıkan plastik hammaddeleri tekrar kullanılamıyor. Plastik yapımında tekrar kullanılabilen hammaddeleri sağlayabilecek olan PETman’in hitap ettiği pazar alanı, plastik geri dönüşümünü sağlayan firmalar ve plastik hammadde tedarikçileri olarak özetlenebilecek olsa da plastiğin içinde bulunduğu her alanda kendine yer edinebileceği ve öngörülen dış ticaret açığını büyük oranda azaltabileceği düşünülüyor” diye konuştu.
Kaynak: http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/plastik-canavari-41347570